Wosk do deski surfingowej dla wszystkich początkujących i nawet dużej części średniozaawansowanych surferów wydaje się mało istotnym elementem surfingu. Niejednokrotnie spotykaliśmy się z sytuacją, kiedy sprzedawaliśmy nową deskę i osoba kupująca nie kupiła wosku, a następnie dzwoniła do nas ze spotu, że nie ma wosku i gdzie może go kupić ‚na szybko’. Nie jest to w zasadzie nic złego, my też kupując pierwsza deskę byliśmy tak podekscytowani że mogliśmy zapomnieć o małej kostce wosku. Problem leży gdzie indziej, surferzy którzy rozpoczynają przygodę z surfingiem nie traktują wax’u poważnie, i z reguły kupują ‚byle co’.
Rzeczywistość jest taka że źle dobrany wosk może zepsuć nawet najlepszą sesję, dlatego przygotowaliśmy dla Was ten poradnik żeby do tego nigdy nie doszło.
Jakie wyróżniamy rodzaje wosków surfingowych?
Zacznijmy od tego że wyprodukowanie wosku jest stosunkowo tanim i prostym procesem, dlatego producentów wax’u na rynku jest bardzo dużo. Okazuje się że wyprodukowanie dobrego wosku nie jest już tak oczywiste i łatwo wpaść na minę. Mamy dwa rodzaje wosków które podzielone są ze względu na swoja kleistość: mniej i bardziej kleiste. Stosunkowa większość surferów zdecydowanie woli te bardziej kleiste, niektórzy nawet dodatkowo przed sesja smarują stopy woskiem żeby mieć lepszą przyczepność(grip) do deski.
Co to jest baza?(inaczej base coat)
Baza do deski surfingowej to po prostu bardzo twardy wosk i jest to pierwsza warstwa którą nakładamy na deskę. Nakładanie bazy powtarzamy tylko po wymianie wosku, lub podczas przygotowania nowej deski do pierwszego pływania. Nałożenie bazy nie jest konieczne, ale zwiększa żywotność i ułatwia rozprowadzenie wosku po desce, szczególnie wszystkich wersji na chłodną i zimną wodę. Base coat może być również nakładany zamiast wosku, ale tylko tam gdzie temperatura wody jest bardzo wysoka(może zastępować wosk tropical).
Jak nakładać wosk na deskę surfingową?
Wosk surf nakładamy na cienką warstwę bazy, bardzo delikatnie i równomiernie rozprowadzając po wyznaczonej części deski. Najlepiej na początku w formie pasków w 'X', a następnie delikatnymi kolistymi ruchami. Zbyt duża ilość wosku, może dać odwrotny efekt i nie będzie spełniać swojej funkcji właściwie.
Wosk do deski surfingowej dobieramy do temperatury wody.
Jedna z najważniejszych zasad to, odpowiedni dobór wosku do temperatury wody w której będziemy pływać. Surferzy mieszkający i surfujący przez cały rok w Polsce, powinni zaopatrzyć się minimum w dwa, lub nawet w trzy rodzaje wosków:
Temperatura Bałtyku w wybranych miesiącach:
ZIMA: listopad - kwiecień | poniżej 13 stopni C
PÓŹNA WIOSNA: maj - czerwiec | 13 - 18 stopni C
LATO: lipiec - sierpień | 17 - 21 stopni C
JESIEŃ: wrzesień - październik | 13 - 18 stopni C
Na każdym wosku do deski surfingowej jest napisany dokładny przedział temperatur w jakich najlepiej będzie się sprawdzał. W pierwszym okresie, czyli w temperaturach poniżej 13 stopni, konieczny będzie wosk na zimną wodę(Cold). Na pozostałe trzy okresy wystarczy wosk Cool, lub ewentualnie w dwóch najcieplejszych miesiącach kiedy temperatura wody czasami jest powyżej 18 stopni, można korzystać z wosku Summer Cool.
Przedziały temperatur w wybranych markach wosku:
Wosk FCS Surf WAX
| COLD | <14 'C |
| COOL | 13-19 'C |
| WARM | 18-22 'C |
| TROPICAL | >22 'C |
Wosk FU WAX
| COLD | <13 'C |
| COOL | 13-18 'C |
| SUMMER COOL | 17-21 'C |
| WARM | 20-25 'C |
| TROPICAL | 24-32 'C |
Dlaczego odpowiedni wybór wosku do deski surf jest tak ważny?
Odpowiedź jest bardzo prosta, wosk na zimną wodę na Bali będzie za miękki i bardzo podatny na wysoką temperaturę wody. Za nim dopłyniesz na break spłynie w całości z deski. Wosk tropikalny jest bardzo twardy i staje się kleisty tylko w wysokich temperaturach, dlatego w wodach Bałtyku nie będzie się lepił i spełniał swojej funkcji. Dwa powyższe przykłady są skrajnymi, pozostałe rodzaje wosków jak cool, czy summer cool, będą działać w zbliżonym zakresie temperatur, ale nie tak dobrze jak powinny.
Kiedy ściągamy wosk z deski surf i dlaczego?
Częstotliwość zmiany wosku uzależniona jest od kilku czynników:
- temperatura wody w jakiej pływamy - niejednokrotnie przekonaliśmy się że w tropikalnych miejscach wosk zużywa się znacznie szybciej. Jednym z powodów jest jego wysoka lepkość(pomimo najwyższej twardości) ze względu na temperaturę. Trzeba na prawdę dbać o deskę i chować przed bezpośrednią wystawą na słońce nawet jak deska jest w pokrowcu! Wystarczy chwila nie uwagi i cała deska może być w panierce z piasku, który następnie będzie szlifował nasze ciało w trakcie sesji. W miejscach z bardzo ciepłą wodą, my zmieniamy wosk nawet raz w tygodniu, natomiast w Polsce może to być tylko jeden raz w miesiącu.
- rodzaj wosku - wosk na niższe temperatury szybciej traci swoją lepkość
- częstotliwość naszych sesji na wodzie - oczywiste jest że osoby, które pływają cześciej muszą też częściej wymieniać wosk. Wosk zużywa się tylko podczas pływania.
- źle dobrany wosk - nie właściwie dobrany wosk do temperatury wody będzie szybko do zmiany
- firma wosku - na rynku są dostępne lepsze i gorsze woski. Te pierwsze są z reguły trwalsze.
- baza - używając bazy delikatnie zwiększamy również żywotność wosku
- korzystanie z pokrowca lub skarpety na deskę surf. Niezabezpieczona deska w transporcie jest narażona na uszkodzenia, ale również ścieranie i zabrudzenie wosku co znacznie wpływa na jego żywotność
Tak prezentują się wszystkie czynniki które wpływają na szybkość zużywania się wosku na desce surfingowej. Kolejna ważna kwestia to po czym poznać że wosk nadaje się już do zmiany. Przede wszystkim jest to utrata lepkości, wszelkie zabrudzenia, przylepiony piasek oraz zbyt gruba warstwa. Wosk który utracił swoją lepkość może zostać 'odświeżony' nałożeniem kolejnej cienkiej warstwy lub przejechaniem specjalnym 'grzebykiem', który poprzez porozcinanie warstwy wosku wielu miejscach przywraca jego lepkość. Takie działanie jednak może być stosowane tylko kilka razy, ponieważ jak wyżej wspomnieliśmy zbyt gruba warstwa wosku przestaje spełniać swoje zadanie.
Poznaj nasze produkty
Zmiana wosku przed wyjazdem w miejsce z innymi temperaturami wody.
My złapaliśmy się na to już kilka razy, wyjazd w ciepłe miejsce, podekscytowani biegniemy na pierwsza sesję i przed wejściem na wodę orientujemy się że na desce jest wosk na wodę <13 stopni, a wchodzimy właśnie do 20+. Nakładanie wosku na inne temperatury na siebie też nie działa dobrze. O ile nałożenie bardziej miękkiego wosku(niższe temperatury) na twardszy wchodzi jeszcze w grę, to w drugą stronę nie zadziała.
Sposoby na ściągnięcie wosku z deski.
Najłatwiejszym i najlepszym sposobem jest wystawienie deski na słońce i ściągnięcie roztopionego wosku kartą bankomatową(najlepiej nieaktualną :-), lub grzebykiem. Równie skuteczne, ale mniej popularne sposoby to roztopienie wosku suszarką lub poprzez wylanie ciepłej wody. Po ściągnięciu wosku z deski, trzeba ją jeszcze wyczyścić specjalnymi nasączonymi szmatkami lub kawałkiem papieru z mocnym alkoholem. Do ściągania wosku można zakupić również specjalną gąbkę, która ułatwi dokładne wyczyszczenie deski.
Jaki wosk do deski surfingowej jest najlepszy?
My od kilku lat korzystamy z najlepszego wosku FU WAX, który jest produkowany przez brazylijską rodzinę od ponad 40 lat. Receptura jest wielka tajemnicą i póki co nie wyciekła w niepowołane ręce. Z tego wosku korzysta praktycznie cała surfingowa czołówka, chętnie informując o tym w mediach społecznościowych. Warto zaznaczyć że nikt z tych zawodników nie jest sponsorowany przez FU WAX, co dodatkowo podkreśla jego dużą wartość. FU regularnie zajmuje pierwsze miejsca we wszystkich rankingach na znanych surfingowych portalach. Poniże wklejamy dwa linki do artykułów na Stab Magazine o woskach.
Przewodnik po najlepszych woskach:
https://stabmag.com/hardware/stabs-best-surf-wax-test-
Historia najlepszego wosku surfingowego jakim jest FU WAX: https://stabmag.com/hardware/stabs-best-surf-wax-test-guide/
W naszej długiej surfingowej historii mieliśmy styczność z wieloma woskami i na pewno jeszcze godnym zaufania i zwrócenia uwagi jest również wosk FCS. Minimalnie mniej kleisty, ale trochę bardziej żywotny i .. podobno ładniej pachnie (taki dostaliśmy kiedyś feedback :-).
Mamy nadzieje że wyczerpaliśmy temat i odpowiedzieliśmy na wszystkie Wasze pytania. Gdyby jeszcze coś nie było wystarczająco jasne, to zawsze jesteśmy chętni do pomocy i odpowiadania na Wasze pytania.
Do zobaczenia na wodzie!
